CHƯƠNG 4. PHẦN CHÂN GIẢ VÀ
MỘT CHIẾC QUE RẤT GIÁ TRỊ
Tôi đã đi rất tốt
bằng chiếc chân giả của mình.
Mỗi năm tôi phải
đi đến Uppsala để vào bệnh viện thuộc khoa chỉnh hình hai hoặc ba lần để kiểm
tra chân giả của tôi. Mỗi năm một lần - tùy nơi tôi lớn nhanh hay chậm - tôi phải
thử một bộ chân giả mới.
Thật là một
quãng đường xa từ Pankeryd để đến Uppsala, nhưng đó là bệnh viện chỉnh hình ở tại
Uppsala đặc trị cho trường hợp khuyết tật của tôi. Mặc dù cuộc hành trình mất
nhiều giờ, tôi luôn luôn cảm thấy những chuyến đi như vậy là những lần gia đình
được đi chơi ngoài trời một cách đầm ấm. Nhưng trong một ít trường hợp khi phải
lắp chân giả mới thì kém phần thoải mái dễ chịu hơn. Trước hết họ phủ trên người
tôi một lớp thạch cao Paris ẩm ướt và âm ấm quanh cả chân trái và phủ luôn cho
đến bụng tôi. Trên phần mặt trước của cánh chân, phần sát với da của tôi, họ đặt
một thanh kim loại. Vừa khi thạch cao bắt đầu cứng, họ dùng một lưỡi dao bén để
rạch phần mặt trước của thạch cao. Bằng cách này họ tạo nên một cái khuôn nhờ
đó họ có thể dùng để làm chân giả vừa vặn cho tôi một cách hoàn hảo. Thật là
thích thú khi được thấy họ làm những điều đó nhưng đồng thời tôi có cảm giác
hơi buồn nôn.
Càng ngày tôi
càng bước đi một cách khéo léo hơn với sự giúp đỡ của chân giả, và việc giữ
thăng bằng của tôi trở nên mỗi ngày một tốt hơn. Ở nhà, tôi thích nhảy bằng một
chân hơn, bởi vì mọi sự trở nên nhuần nhuyễn hơn khi nhảy bằng một chân. Tôi
cũng học cả việc nhảy lên hoặc nhảy xuống thang cấp trong nhà tôi bằng cách nhảy
hai bước một lúc và xứng đáng được tặng cho một biệt hiệu là “cô bé lò cò”.
Nhưng khi tôi không ở nhà thì chiếc chân giả thật có giá trị vô cùng.
Khi tôi lên mười
hoặc mười một tuổi một bệnh viện lớn đã được xây ở thành phố gần nơi tôi cư ngụ
hơn: Kärnsjukhuset trong Skưvde là bệnh viện có khoa chỉnh hình riêng. Bởi vì
nhà của chúng tôi ở tại tỉnh Västergưtland và chúng tôi cũng thuộc về chính hội
đồng tỉnh đó, tôi không còn cần phải đi những chuyến đi xa đến Uppsala để làm
dài hoặc thay đổi chân giả nữa.
Điều này đã có
thể hoạt động tốt đẹp, nhưng càng ngày chúng tôi càng thấy rằng chân giả của
tôi từ Skưvde đã không hoạt động tốt như những cái mà tôi đã có trước đó. Sức nặng
của tôi không được phân bố chính xác và vì thế tôi bị phồng da khiến cho rất
khó bước đi. Tôi đã đi đến đó nhiều lần với cha mẹ và cố gắng để cho họ làm lại
chân giả hầu cho tôi cảm thấy dễ chịu hơn. Nhưng chúng tôi không bao giờ cảm thấy
rằng họ thực sự lắng nghe những lời gợi ý hoặc yêu cầu của tôi. Và chân giả
không bao giờ hoạt động thật tốt cả.
Một ngày nọ, tôi
đi ra bìa rừng cùng với một số người khác. Bỗng nhiên một cái gì đó gãy ở trong
hông bên trái của tôi. Điều đó làm tôi bị đau kinh khủng. Và cơn đau này không
giống bất cứ điều nào tôi đã từng kinh nghiệm trước đó, tôi không còn có thể đi
và phải tháo chân giả ra. May mắn thay cha tôi đang ở đó. Ông khiêng tôi hai
cây số về nhà.
Có lẽ chúng tôi
cần phải đi đến bệnh viện nhưng cả cha mẹ tôi và tôi đã không còn tin cậy nơi bệnh
viện Skưvde nữa. Tôi hoàn toàn từ chối đi đến đó và cha mẹ rất thông cảm.
Tuy nhiên cơn
đau thật khủng khiếp. Tôi ngồi bất động trong ba ngày ba đêm trên một chiếc xe
đẩy, bởi vì tôi không thể vào giường hoặc xuống khỏi giường mà không làm cho
cơn đau gia tăng. Tôi không thể cử động được gì cho đến đêm thứ tư thì tôi mới
có thể di chuyển một cách chậm chạp lên giường nhưng mỗi khi tôi di chuyển thì
chân trái của tôi co giật rất mạnh và khiến cho tôi phải bị đau quá chừng. Phần
duy nhất trong thân thể tôi có thể di chuyển được đó là cái đầu, và điều duy nhất
mà tôi đã làm trong những ngày đó là đọc sách và cuốn Kinh Thánh thực sự là cuốn
sách ưa thích của tôi trong thời gian này.
Hai năm trôi
qua, tôi phải ngồi trên một chiếc xe đẩy. Cơn đau ở hông trái của tôi dần dần
biến mất, nhưng tôi từ khước mang chân giả bởi vì điều đó chỉ khiến cho tôi
thêm đau đớn. Tôi phải thừa nhận rằng ngồi trên xe lăn thật là phức tạp hơn,
nhưng nó cũng tốt cho tôi để có thể nếm mùi cuộc sống ở trên xe đẩy là thế nào.
Trong một vài trường hợp lại cũng có thể là một điều tiện lợi nữa. Bởi vì tôi
không còn đứng ở trên chân của mình và như thế bây giờ tôi có thể dùng chân
thay thế cánh tay một cách thường xuyên hơn. Khi tôi đi mua sắm ở một vài tiệm
và chuẩn bị trả tiền, tôi không còn phải yêu cầu người thâu ngân lấy giùm tiền
ra khỏi túi của tôi nữa. Tôi đã có thể đếm tiền dễ dàng bằng chân của mình. Tuy
nhiên cũng có vài điều khác nữa mà tôi cần phải học, mặc dù tôi có ngồi trên xe
lăn tay hay không.
Ý tưởng làm thế
nào mình có thể tự thay đồ đã đến với tôi trong khoảng thời gian hai tuần lễ
mùa hè ở tại nhà phục hồi chức năng ở Bräcke Ưstergård ở tại Gothenburg.
Nhiều người bạn
khuyết tật của tôi đã nói về Bräcke như là một nơi kinh khủng mà họ phải đi đến
đó khi bố mẹ của họ cần có một thì giờ nghỉ ngơi hay là một thời gian nghỉ hè,
và nhiều người trong số đó cảm thấy thật khó thích nghi với tình trạng “bị bỏ
xó.” Tuy nhiên điều này đối với tôi chỉ là vui thích mà thôi! Bởi vì cha mẹ của
tôi không bao giờ làm cho tôi nghĩ rằng họ cần phải nghỉ giải lao hoặc nghỉ hè
để tránh khỏi tôi. Khi tôi nghe về Bräcke và những điều một người có thể làm tại
đó thì tôi rất thích thú. Một mùa xuân nọ khi tôi cùng đi với mẹ tôi đến xem một
cuộc triển lãm về thị cụ của trường Bräcke tôi đã gặp một vài người trong ban
quản lý và tôi rất yêu mến họ. Rồi khi mùa hè đến, tôi đã trải qua hai tuần lễ
thật tốt đẹp tại đó.
Với sự giúp đỡ của
một nhà vật lý trị liệu, tôi đã cố gắng tự mình mặc và thay áo quần. Áo thun thật
là dễ dàng. Để mặc nó, tôi chỉ kéo nó qua khỏi đầu bằng sự giúp đỡ của chân
tôi. Áo khoác thì chẳng có gì khó khăn cả. Tôi cởi nút bằng chân và rồi tôi kéo
nó qua khỏi đầu cũng bằng cách tôi đã làm với áo thun. Nhưng để mặc và cởi đồ
lót ra, quần và những đồ bơi là việc khó khăn hơn nhiều bởi vì bàn chân của tôi
không thể chạm đến thắt lưng. Đôi khi tôi đã phải cố gắng để kéo quần lên bằng
cách nghiêng người dựa trên một đồ gì đó có thể bám dính, ví dụ như cạnh bàn của
tôi, nhưng áo quần của tôi không thể bám chặt được đủ. Có thể nào dùng một cái
móc để làm việc này không?
Chúng tôi cố gắng bằng cách bắt vít một cái móc vào trong tường, điều này được thực hiện một cách tốt đẹp. Nhưng nan đề là tôi không thể mang một cái móc như vậy theo mình luôn luôn và rồi tôi phải bắt vít vào trong tất cả các bức tường của nhà vệ sinh và những phòng thay đồ bất cứ nơi nào tôi đi. Sáng kiến này cần phải phát huy thêm một chút nữa, và sau khi có một vài suy nghĩ, tôi khám phá ra rằng giải pháp tốt nhất có lẽ phải là một cái que đơn giản, có một cái móc đủ dài và có cán để miệng tôi có thể giữ được.
Chúng tôi cố gắng bằng cách bắt vít một cái móc vào trong tường, điều này được thực hiện một cách tốt đẹp. Nhưng nan đề là tôi không thể mang một cái móc như vậy theo mình luôn luôn và rồi tôi phải bắt vít vào trong tất cả các bức tường của nhà vệ sinh và những phòng thay đồ bất cứ nơi nào tôi đi. Sáng kiến này cần phải phát huy thêm một chút nữa, và sau khi có một vài suy nghĩ, tôi khám phá ra rằng giải pháp tốt nhất có lẽ phải là một cái que đơn giản, có một cái móc đủ dài và có cán để miệng tôi có thể giữ được.
Nghĩ vậy là thực
hiện ngay! Một chiếc que như thế đã được làm cho tôi và nó đã hoạt động rất tốt
ngay từ khi tôi bắt đầu thử nó lần đầu. Từ đó trở đi tôi luôn luôn có cái que
có móc đem theo bất cứ nơi nào tôi đi. Thỉnh thoảng tôi cũng bỏ quên nó, nhưng
những khi ấy tôi đã sử dụng bất cứ điều gì có sẵn. Ngày nay tôi biết rằng một
cái móc áo thay thế cho cái que đó cũng hoạt động rất hoàn hảo. Một cái giá móc
áo thì vụng về hơn và đòi hỏi phải mất nhiều thì giờ hơn mới có thể thay đồ,
nhưng ít nhất là nó đã giúp tôi có thể tự lo khi phải viếng thăm nhà vệ sinh một
mình mà không cần ai khác giúp đỡ.