CHƯƠNG 3. GIÚP ĐỠ MÀ KHÔNG
CẢN TRỞ
Em trai tôi là
đã được sinh ra khi tôi chỉ vừa mới hơn một tuổi. Cha mẹ tôi đã được khuyên phải
cố gắng để có một em bé khác càng sớm càng tốt ngay sau khi tôi sinh ra để có
thể so sánh sự phát triển của tôi với một đứa bé khác cùng gần độ tuổi. Những
hiểu biết y khoa cho thấy sẽ chỉ có một nguy cơ rất nhỏ về đứa bé sau có thể cũng
bị ảnh hưởng khuyết tật tương tự, và bảo đảm rằng đứa bé sau được sinh ra sẽ có
đầy đủ tay và chân.
Khi tôi lên hai
tuổi. Gia đình tôi mua một nông trại và chúng tôi đã trở thành “Mấy đứa nhà
quê.” Nông trại được gọi là Nydala. Nó tọa lạc tại Klerebo ở Bankeryd, khoảng
9; dặm về phía bắc của Jưnkưping và là một nơi biệt lập và có vẻ đẹp thôn dã với
cảnh quan đáng yêu bên một hồ nước. Chúng tôi sống trong tỉnh Västergưtland, dù
vậy nơi ấy rất gần Jưnkưping. Chúng tôi lấy thơ ở tỉnh Småland, vì ranh giới chạy
ngay giữa nhà tôi và hòm thư được phân chia bởi con đường chính.
Mẹ ở nhà trọn thời
gian với tôi và Olle trong mười năm đầu đời của tôi. Bà đã từng có một thời
gian làm công việc của một nhà vật lý trị liệu trước khi mang thai tôi. Bà đã sử
dụng chuyên môn nghề nghiệp của mình thật tốt khi làm việc trọn thời gian trong
vai trò một bà mẹ ở nhà.
Cha tôi là một cảnh
sát viên hoạt động với những con chó. Vì ông phải làm việc di động theo ca, cho
nên điều này có nghĩa là ông được ở nhà ban ngày rất nhiều. Cha và mẹ đã có thể
cùng nhau chăm sóc cho cả tôi lẫn em trai tôi.
Tôi biết rằng
người ta rất dễ nhìn về thời thơ ấu của mình trong cái nhìn lạc quan, tuy nhiên
tôi phải nói rằng tôi thực sự đã rất hạnh phúc trong thời thơ ấu của mình.
Được lớn lên ở
miền thôn dã, gần khu rừng và hồ nước là điều thật tuyệt diệu. Mùa hè, Olle và
tôi dựng những túp lều trong rừng, hái trái dâu rừng và trái cơm nguội, chèo
thuyền trên hồ trong chiếc thuyền nhỏ của chúng tôi và câu cá nữa. Tôi có thể
nhớ rõ con cá rô đầu tiên khi mình câu được. Sau đó chúng tôi nướng cá vào buổi
chiều, và lần đầu tiên trong đời mình, tôi cảm thấy ăn cá rô thật ngon!
Chúng tôi thường
đi xuống ven bờ hồ, và những khi không câu cá thì chúng tôi bơi lội, thả mình
trôi trên một tấm đệm nổi căng đầy hơi, hoặc cố ruợt đuổi, đua với nhau bơi lội
qua bên kia bờ hồ. Trong một vài mùa hè, cha mẹ cùng dựng một túp lều mà tôi rất
thích được ngủ và thức dậy ở trong đó. Được thức dậy trong khi hơi nóng như ở
trong lò lửa vì mặt trời mọc lên chiếu sáng xuyên qua vải lều thật là một kỷ niệm
dễ thương.
Trong mùa đông
đôi khi tôi cố gắng đi trượt tuyết. Nhưng trượt không được giỏi lắm, cho nên
tôi thật sung sướng vì mẹ đã cột một miếng đệm vào cho mông tôi.
Ngoài những điều
này ra có thật nhiều việc phải làm ở nhà, và mẹ cố gắng giữ cho bọn trẻ chúng
tôi luôn có điều gì đó để vui thích trọn ngày. Ngoài việc làm một cảnh sát
viên, cha tôi cũng làm một nông dân trong lúc rảnh rang. Điều ông thích nhất là
ngựa. Ban đầu chúng tôi có những con ngựa để cưỡi và rồi những con ngựa chạy nước
kiệu, và các con ngựa này chiếm phần lớn thì giờ của ông.
Nông trại cần được
sửa sang nhiều khi chúng tôi mới đến, cho nên luôn luôn có những việc cần phải
làm. Tôi thường lân la ở gần cha tôi khi ông làm việc ở nhà. Mặc dù tôi không
phải là người giúp đỡ nhiều cho ông, tôi được phép đi theo để coi ngó và trò
chuyện. Khi những người lớn lát nền cho tầng hầm, tôi ở đó với họ mang đinh và
giữ những tấm ván và khi họ mang cỏ vào tôi được cởi trên đống cỏ chở bằng xe.
Những khi cha tôi huấn luyện các con ngựa phi nước kiệu trên những lối mòn của
khu rừng, tôi được ngồi trên chiếc xe kéo hai bánh. Tôi cảm thấy mình thật gần
với cha.
Bởi vì chúng tôi
sống có vẻ hơi cô lập trong vùng đồng quê, chúng tôi đã không có nhiều bạn cùng
tuổi chơi đùa ở gần đó. Olle và tôi chơi với nhau hầu hết thì giờ, thường chúng
tôi là những người bạn tốt. Tuy nhiên cũng như hầu hết những anh chị em ruột
khác, đôi khi cũng hay chọc ghẹo nhau. Thỉnh thoảng Olle cũng thử lợi dụng hoàn
cảnh một chút ví dụ như kéo ghế ngay khi tôi sắp ngồi xuống, hoặc xô tôi khi
đang đi xuống lầu. Nhưng nó không thường làm điều đó. Tôi luôn luôn mạnh hơn
nó, và nó biết rằng tôi có thể sử dụng những “kỷ năng” khác khi cần thiết - chẳng
hạn như ném cát vào mắt nó khi chúng tôi chơi trong hố cát. Nó vẫn có thể nhớ
“bàn chân phải lợi hại” của tôi, và luôn luôn để ý xem chừng để nó khỏi bị đá.
Vâng, tôi đã có
một khởi đầu tốt đẹp trong cuộc sống, nhưng điều này không hẳn do nơi bầu không
khí đồng quê và những trò chơi thích thú. Mà phần lớn là nhờ cha mẹ tôi.
Có một đứa con
khuyết tật phải chăm sóc rõ ràng là một gánh nặng lớn lao. Đây là một thách thức
mà đối với nhiều người có thể cảm thấy không chịu nổi. Tuy nhiên, ngay từ buổi
ban đầu cha mẹ tôi đã quyết định phải cư xử với tôi như một đứa trẻ bình thường
được chừng nào tốt chừng nấy. Họ xem tôi như con gái Lena của họ đã bị một điều
bất lợi - chứ không xem tôi là một đứa con khuyết tật. Điều đáng chú ý là họ đã
yêu tôi vì chính con người của tôi, chứ không phải vì những điều tôi đã đạt được,
hoặc vì những điều tôi không làm được. Điều này đem đến cho tôi sự an toàn lớn
lao.
Cũng như em tôi,
tôi được khích lệ để sốt sắng hết lòng cho những nghề nghiệp mà tôi ưa thích. Kết
quả là về cơ bản tôi không bao giờ nổi giận hoặc cay đắng về hoàn cảnh của
mình, vì tôi đã không suy nghĩ về khuyết tật của mình như một điều gì đó mang
tính tiêu cực. Tôi luôn luôn nghĩ rằng tôi giống như mọi người khác. Tôi chỉ
làm mọi việc bằng một cách khác mà thôi.
Cha mẹ tôi đã
dành nhiều thì giờ giúp tôi tự khám phá cách giải quyết nhiều việc khác nhau,
thay vì đợi sẵn mỗi lúc tôi yêu cầu giúp đỡ. Điều này làm cho tôi kiên cường,
và tôi luôn luôn muốn hình dung ra cách để làm chủ môi trường của tôi. Tuy
nhiên, nếu tôi thất bại, hoặc không có đủ sức lực, họ luôn luôn hiện diện. Họ
không ngăn cản tôi khám phá ra cái cảm giác thất vọng khi có điều gì đó tôi
không thể làm. Bằng cách này tôi đã có cơ hội lớn để thành công, mà cũng thích
nghi được với thất bại. Tôi cảm nhận sự an toàn khi biết rằng cha và mẹ luôn
luôn ở gần.
Bởi vì việc giữ
thăng bằng của tôi rất tồi, tôi thường bị té ngã. Một ngày mùa hạ nọ, gia đình
tôi được mời đến thăm vài người bạn. Cha mẹ tôi ngồi nói chuyện trong vườn với
chủ nhà trong khi Olle và tôi đang chơi với các con của họ trên bãi cỏ bên
ngoài bỗng nhiên tôi té và la lên gọi mẹ. Tôi mong bà đến để đỡ tôi dậy. Nhưng
mẹ tôi không muốn làm điều đó. Bà nói: “Nếu con bò lên hàng rào ở chỗ kia và dựa
vào đó thì có lẽ con sẽ đứng dậy được.” Và tôi đã làm được như vậy!
Mẹ tôi đặc biệt
chú ý vào việc tôi có thể tự giúp mình, bởi vì trong công việc của một nhà vật
lý trị liệu bà đã thấy rõ một số gương xấu khi cha mẹ quá bảo vệ con cái của họ.
Trong những năm
đầu đời của mình, tôi đã đến tham dự đều đặn ở một trung tâm phục hồi chức năng
cho trẻ em tại Jonkobing nơi mà tôi có cơ hội gặp những đứa trẻ khuyết tật khác
với trường hợp của tôi. Tại đó tôi không cảm thấy dễ chịu chút nào mà chỉ thấy
chán ngán. Theo lối nghĩ của tôi về mọi sự, thì ở tại đó quá ít việc để làm. Nó
đã không làm cho hoàn cảnh tốt hơn mấy ngoại trừ tất cả các đứa trẻ đều phải có
một giấc ngủ trưa.
Thay vào đó, mẹ
tôi cho tôi được đi với bà đến “giờ dành cho trẻ con” tại nhà thờ. Tôi cảm thấy
tốt hơn nhiều khi được gặp những đứa trẻ bình thường, và tôi thấy được vui
thích hơn khi chơi đùa với nhau và chơi các trò chơi khác, hát và đánh đàn.
Cha mẹ khích lệ
tôi bằng cách khiến cho tôi học khám phá điều mới một cách vui thích. Ví dụ như
tôi yêu thích việc được ngồi xem mẹ tôi khi bà làm những việc thủ công, chẳng
bao lâu tôi cố gắng làm theo điều bà làm - mặc dù tôi làm hết thảy với đôi chân
của mình. Tôi rất thích thêu thùa, và tôi có thể ngồi hằng giờ để hình dung ra
cách làm điều đó. Tôi biết rõ cách mẹ tôi đã làm, nhưng bây giờ làm sao biến đổi
một chút để tôi có thể dùng bàn chân của mình. Tôi thực sự hãnh diện về bức
tranh gà mẹ gà con mà tôi đã thực hiện khi mới lên năm tuổi, và tấm trải bàn bằng
mũi chữ thập nhỏ mà tôi đã làm cho nhà vật lý trị liệu của tôi hai năm sau đó.
Ở độ tuổi rất nhỏ,
tôi đã thích vẽ và tô màu, nếu không có ai khuấy rối, tôi có thể vẽ liên tục
hàng nhiều giờ, tôi cầm cây viết chì giữa ngón chân cái và ngón chân trỏ và vịn
tờ giấy bằng chân trái. Nó vẫn là cách tôi thường làm. Cho nên tôi thuận tay phải
hay nói đúng hơn “thuận chân phải.”
Việc cha mẹ tôi
đối với tôi như một đứa trẻ bình thường thật tốt không chỉ cho tôi mà cũng cho
Olle nữa. Bởi vì những người khác không luôn luôn có cùng một thái độ như cha mẹ
tôi, đôi khi tôi được đối xử đặc biệt bởi vì khuyết tật của mình. Những người
“cô”, người “chú” tốt bụng dúi vào tay cha mẹ tôi những món quà nhỏ nhân dịp
sinh nhật của tôi. Dĩ nhiên tôi đã nhận những món quà này, nhưng cha mẹ luôn
luôn để ý số lượng quà để có quà cho Olle cũng như vậy khi sinh nhật của nó đến.
